Giovedì grasso a Modena (FotoFiocchi)
Modena, 20 febbraio 2020 - Ecco il discorso integrale di Sandrone che si è tenuto oggi in piazza Grande a Modena come ogni Giovedì Grasso. Sandrone, attraverso il suo Sproloquio, ripercorrerà i principali fatti della città durante l’ultimo anno, senza dimenticare di bacchettare l’amministrazione.
Sand.: Mudnés ed Mòdna, Mudnés dal cèinter e Mudnés ariós delle zone periferiche, Żemiàn ch’a scupiê ed salut e Żemiàn che tótt el matèin a-v desdê con un mèl nov, vegetariani, vegani, celiaci e allergici all’olio di palma, a-v salut tótt quant in màssa….
Scusê al ritèrd mo, csa vliv, prémma ed gnir chè in Piaza Granda, la Pulonia la vlû andèr in dal parco a vàder i nuovi chioschi perché la chérdiva, vést al teimp ch’i gh’han méss per fèri, chi fóssen di palàz ed trî pian.... quand l’ha vést ch’a-s tratèva ed baracheini monolochel seinza angolo cottura a pianterèin e cèso a l’aperto, l’è armèsa tante mèl ch'l’è stèda zinch minut seinza descàrer. Pazìnzia per la Pulonia, a speram ch-a sia finida l‘Odissea anch per i Mudnés.
Dounca Żemiàn, cum’andàmia? A l’an passê a-v si lamintê e a m-avi détt ch-a sun stê trop bòun cun i nòster ministradór mo, csa vliv, a-éren in campagna eletorèl e a descàrer tropp sàtta egli elezion, l’è facil strabuchèr !
Pulo.: Gióst Sandroun, cum’én-i po' andèdi a finir el vutaziòun da l’an passê, nuèter in campagna a-n imparam mai gninta…..
Sand.: L’è andèda a finir che Muzarèli a-gh l’ha cavèda a fer la secànda, cioè l'è stê elètt per la secànda volta séndech ed Mòdna .
Pulo.: Coiózzi… Alora adèsa l’avàmm-i-a da ciamèr eccelenza?
Sand.: Mo che eccelenza!!! L’è abàsta ch-a tacàma a ciamèrel senator. A-s dis in gir che i Mudnés i l’àven rielètt perchè in campagna elettorèl l’ha détt che in ‘ste secand mandê al farà tótt i lavor ch’a l s’hà proméss e ch’a n n'ha menga fat in dal prémm.
Sgor.: Alóra et vedrê ch’a l gh'ha un bel dafèr, sol ch'a-n sia curt ed memoria!….. A gh sun andê anca mè a sintir i sô comézzi e meinter a-l descuriva a-m gniva in meint la Mina quand la cantèva: parole…parole…parole……
Sand.: Veh tè, taca a tgnir a freno la léngua perché, come al solit, uèter żoven avréssi che i lavor i gnéssen fat in dû e dû quater: a fèr i lavor fat bein a gh vol al sô teimp!!!.
Sgor.: Sè! Sól che chè a Mòdna i gh màtten trop teimp, guèrda sól al diurno…. I gh lavoren da an… tótt’ el matèini, in piaza Mazzini, a gh'è la fila di Mudnés con la prostata ch-i pèren sò i murador.
Sand.: Tès mo Sgurghéghel che di lavor da fèr i-n descuràm po' dòp.
Dounca Mudnés, a-v dév dir che da un poch ed teimp a Mòdna a-s respira un’aria nova. A gnir in cèinter a-s capéss subétt ch-a sam adrèe a dvinter ‘na zitê internazionel; sól a l’an passê a gh’avam avû 500.000 turésta e tótt per vàder mè, Sandroun Paviroun dal Bosch ed Sàtta, al nòster Dòm e la nostra Ghirlandèina, perchè a sam Patrimonio Unesco dell’Umanità….e a purtàm a Mòdna mièra ed turésta da tótt al mand.
Pulo.: Veh, Pavirone, vola bas… Démm piotòst: cun tótta ‘sta geint ch-a riva, bisgnarà chi fàghen di èter albéregh… magari a cinque stelle.
Sand.: Pian Pulonia, perchè t’è da savér che, fin a l’an pasê, a-n gh’éra nissuna vóia ed descàrrer a Mòdna ed cinque stelle...... adèsa, invece, a pèr che la vóia l’a-gh sia gnuda e… s’a-n cambia l’aria n’ètra volta .. et vedrê ch-i faran anch i albéregh ed lusso cum’ed di tè….a-gh vól sol un po’ ed pazìnzia, in di lavor “ mai dire maio “. Ma va bèin, va bèin lasamla lè, a giva quàl... Dounca, Żemiàn, a-i-ho vést in dal giornèl che, per via ed tótt i lavor in programa, la nòstra zitê prest la srà un cantiere a cielo aperto o, per dirla come i disen lor: a “Modena continua l’attività progettuale per la realizzazione dei lavori programmati”. Che s a i-ho capi bèin a vól pò dir che, piò che fèri i lavor, i én adrê ch-i stódien. Sgnor ministradór, stê a scultèr, nuèter Mudnés a n ve dmandam ménga la luna! Va bèin la riqualificazione dla zona ex fonderie, va bèin la creazioun dal parco ed la creativitê a l’ex AMCM, va bèin investir lè da la ex Coca cola sulle auto elettriche, va bèin al progèt de slarghèr l’autodromo e anch la pésta per i reoplan a Marzàia e pò anch la complanare San Donnino-nuova Estense! Va bèin tótt !! mo nuèter a vlam anch di èter lavor: a vlam el strèdi asfaltèdi ed nov cun el righi bèli bianchi ch’i s vàden e i merciapê fat bèin: l’èter dè a –i-ho sintì un anzian ch’a l giva con un èter:”Scolta Otèlo, stamateina andamia a caschèr in Cors Vittori o a strabuchèr in via Carteria ?” A vlam psér girèr per el strèd in tranquillitè a la sira e anch a la not!!! A vlam durmir tranquéll in cà nòstra seinza la paura ch’a végna dèinter un quelchidun a purtères via i sacrifézzi ed 'na vétta e i noster ricord!!
Sé, perché oh: i van a rubèr dapertótt, in del cà, in di garàg, in césa, in dagl’officini, in maceleria, in farmacia , insàmma a n'è-s sèlva nissun, propria nissun! Mè a fagh ‘na proposta: ai lèder, dàmegh bèin il reddito di cittadinanza a vàder s’i-s chèlmen un pòch. Per fèrla curta, sgnor ministradór, meno sold alle opere faraoniche e piò risórsi per al catram del strèd e per la sicuràzza di Żemiàn. Bisàgna però che nuèter zitadèin a dàmma 'na man alle forze dell’ordine, contro la malavita organizzata e anch a qualla ch'l’è adrê ch'l-a s’organézza. S’a vdi in gir del ghégn poch racomandabil, ciamê i carabinér ch’i a-l san lór quall ch’i han da fèr. Comunque, per mè, a gh vól piò polizia in gir.
Sgor.: Mo csa dit popà, la gh’era; guèrda sól in Piàza Ráma: a gh’è seimper stê ‘na machina di vigil ferma davanti all’Accademia.
Sand.:Sé,sè l’è vera: l’éra la famosa auto spaveintapàser, ‘na machina ferma con dèinter nissun! Mè, però, avrév capir, a Mòdna a gh’avam quesi dusèint vigil e vintzinch nóvi assunzioun, giám anch che soquant i sièn in ferie e soquant in malattia, mo tótt chi èter che fin han-i fat vést che, per el multi, i mànden in gir i gilè gialli. A-n pretendam menga ed vàdri tótt in gir, a s cuntintàm sól d’incuntrèr ch’i nov, almeno per vàder la ghégna ch’i gh’han!!!! S’a i vdéssen in gir a sréven anch piò tranquéll!!!! Mudnés, v’i n si-v acòrt che i nòster ministradór i van avanti a strichèr el stred? Adèsa a tàcca a via Emilia Est, a Viale Montecuccoli e a la Nonantolana, in dove pasèva dô machin adèssa a gh’i-n pasa ónna, i disen ch’i al fan per contenere l’inquinamento, mo, per mè, i volen ch’andàma tótt in ciclo. A Mòdna i han fatt 223 Km ed pésti ciclabil, a sàm i secand in Italia dap ed Ráma, al problema l-è che a n li dróva nissun perché i żemiàn i s’én stufèe ed cumprer el biciclàtt dô volt: la prémma volta in butega, la secanda dai lèder in dal parco dedré dal Storchi che, s'i én furtunèe, i catén la sô a metê prézi. Mè a sun ed campagna mo a gh vól poca intelligeinza a capir che i lavor i déven tór un’ètra piga. Mè, al mê paes a-m sun méss a collaborèr cun al comitato cittadino per al controllo del vicinato…
Pulo.: Veh Sandroun a n tór menga tant impàgn che t m’è impruméss che apeina fini ed pudèr la vida t’è-m port al mer a magnèr al pass.
Sand.: Ma in do vot andèr Pulonia, ch’a gh’è sol dal pass inquinèe. A gh’è armes dal sardeini, quilli ch’i ciàmen “pesce azzurro” ma anch quall-lè per via dl’inquinameint a n s-capéss piò che culor i gh’àven. S’andam avanti acsè a-s tucarà magnèr sól di pass putanein…… E pensèr ch’i han seimper détt che al pass produce fosforo ch’a-l fà boun per la memoria e per l’inteligeinza
Sgor.: A proposit d’inteligeinza, popà, a-i-ho savû che prest l’intelligenza umana verrà sostituita da quella artificiale, tè cs'i-n dit ?
Sand.: Mè a dégh che in dal tô chés i faran poca fadiga! Pulo.: Dai veh!! Dagh pór adoss a ‘sté ragazól, pensèr che, da soquant més, l’è dvintê piò madur e a-l va anch méi a scóla.
Sand.: Ah!!! ‘S-t'a-l di te !! Quand a pèins ch'a-l magna al pan integrèl perchè al vól entrèr all’Accademia della Crusca, mè a dégh ch' a n n'é brisa un chìlo mo dato che ogni scaraffone è bello a mamma sua..... Zemian, v’i n si-v acort che i nòster ministradór i han fat sistemer anch ”Césa Nova” in via Emilia?
PULO.: Mo bravi, i han fat propria un bel lavor!!!
SAND: Però sò in Comuna i s’én descurdèe che i Zemiàn i l’han fata costruir per ringrazièr i “NOSTER SANT” per la fin dla pestileinza!!! Perquindi catè mo un pret e un sagrestan ch’i la tóghen a man, ch’l’a n sérva sól per sala riunioni, conferèinzi e pesche ed Beneficèinza.
SGUR.: Scolta veh popà come mai i l’han ciamèda chiesa del Voto?
SAND.: Perché i noster ministradór i s’èn sgagiê a finirla prémma degli elezioun!!!
’N èter lavor ch’a-m piès poch l'è quall ed vàder in piaza Ráma i ragazó, e del volt anch i grand, andèr coi pê deinter al nostri funtani, a pért la mancanza d’educazioun, mè a dégh che cal funtani lè égli’én stèdi fàti coi sold di Mudnés e quindi el vólen salvaguardedi se no, tra soquant an, a gh vrà di èter sold per sistemerli. La stmana passèda a-i-ho vest un “ Gàggio” in ciclo ch'l’andèva avanti e indré dèinter a la stréscia d’acqua. Alora, sgnor ministradór, vést che “ignoranza abùndant”, mitígh mò un bel curdòun tótt d’intóren a vàder s-i capésen ch’l’è ‘na funtana e brisa ‘na busa da pistèr l’aqua ai tòch.
Pulo.Dio Sandroun, a dvintèr vècc té dvèint seimper piò bruntloun!! Tira mo fiê e làsem descarer anca mè.
Ragazóli cuma stèv ? A v'ho da dir ch’a gh'l'ho po' cavèda ander a magnèr da Bottura. Dioooooo!! Adèsa in dla stàla a gh’avam 'na vaca ed meno mo in valìva la pèina!
Dàdes purtèd e trî camarér a testa. Pensê ch’a gh n’era un ch’a-m dèva da bàvver ancàra prémma ch’a-m gnéssa sê.. In dla tèvla ed fianch a nuèter, a gh’era 'na pareinta ed la regina Elisabetta ch’l-a descuriva con un bel amm, ch'l’éra ed sicur nobil anca lò perchè al gh’aviva un vistì principe di Galles..
Me a-i-ho pruvê a ster in uràccia per ascultér cs’i given ma i descuriven solo in Ingles e a n n ‘ho capi gninta.
Però che esperieinza ragazoli, mè a degh che cal Bottura l’è l'è togo dimandi, avam magnèe da re, tótta roba alzéra , a n n’avam gnanch avû bisàgn dal digestiv….Turnand a ca’ a spereva in cla famosa notte d’amore che Sandroun al rimanda seimper......... pensèr che apeina spusê al fèva di lavor da Olimpiadi . Anch adèsa a-l l-i fà, difati a s’i-n descàrr ogni quatr’ann! Eh!!! Mo a gh’è di mèl piò gross, a-s descàrr tant del sesso tra gli anziani, va bein, ma bisàgna toregh misura. La mê amiga Clotilde, ch’l a g’ha la mê etê, per fer una notte d’amore con sô mari l’è cascheda zò’ dal let e l-a s'é ràtta al fèmore.. Ragazóli, premma ed salutèrev, a-v vói arcurdèr che, nonostant i vàghen ancara avanti con 'sto sesso debole, a sram nuètri dann a salver al mand perché, s’aspettam ch’a gh peinsa chi amm, campa caval, guardê sól la Greta cs'l'ha fat !!!
Sand.: La Greta Garbo?.... Mo l’a n n'é morta ?.
Pulo.: Mo che Greta Garbo, a dégh cla ragazóla ch'l'ha méss tótt in muvimeint per salvèr al pianeta. Sé, perché oh !! S’andam avanti acsè al mand a l se scaravolta per via dei cambiamenti climatici. A n s’è mai vést tant disaster come adèsa: alluvioun, teremot, inciandi e virus contagios
Sand.: L’è un lavor séri dimandi: egl’aftomobil egl’inquinen, al riscaldameint al produs le polveri sottili, al fóm dal camein a-l da gas nocivi…. Mè s-a voi respirer ‘na bucheda d’aria pura…… a-m tàcca d’ander in zémma a la massa!!
Sgur.: Tótta colpa del buco nell’ozono…
Pulo.: A s’è scaravultê al mand, l’è tótt un cambiameint….
Sand.: S-a descuram ed cambiameint, Pulonia, mè a degh ch’a n s’éra gnanch mai vést un politich con in man una curouna dal rusari e un vàschev a la festa dl’Unitê; mo dato che le vie del Signore sono infinite,al nòster vàschev a la lésta del stredi, a-l g’ha zuntê via Ponte Alto, acsè con la bendizioun ed Don Erio a-s cataràm tótt in Paradis a magnèr i turtlèin fat col pulàster..
Pulo.: A qualla po’ nò!!! I turtlèin a Mòdna i-s fan con la polpa ed maièl, furmai grana e còtt in dal brod ed capoun!!
Sgor: Popà, pòssia dir la mia ? Ragaz, a-m sun méss a sunèr la chitàra perché a vói màtter insàm 'na “ bend” di artisti di strada. A g’ho bèle al nam, per stèr in tema col stredi ed Mòdna, a-s ciamaràm “ I Blésga, po'casca “
A l fagh perchè dàp al conzért dal Blasco dal 2017, al Parco Ferrari a n s’è piò vést nisun. I s'iven détt che dopo il concertone al Modena Park i avrèven purtê a Mòdna degli ètri star Internazionali invece, mê nòna! Anch stavolta a s'è passê davanti i nòster cusèin ed Razz, ch’i èn adré a fer un parco concerti al dàppi dal nòster!!
Come al solit nuèter Mudnés a gh'avam egl’idéi e chi èter i s-li cócchen.
Mè a-m sun dê a la musica a causa del delusioun ch’a m’ha fat patir la Ferari. Ma è mai possibil che da quand a n gh’è piò Marchionne, a Maranel i n sien piò boun ed cambièr el gamm? E Vettel e Leclerc ch’i s quistiòunen come can e gat….é l’a ancàra ‘na storia langa?
Meno mèl ch’a gh’è i Canarein, che con la dirigenza “Modenese doc” i vólen turner a vulèr èlt indove solo i sogni diventano realtà…..
Sand.: Veh, dagh mò un tai!!!T'è détt abasta buièdi e anch perché l’è ora ch'andama vers cà. A n vàd l’ora ed river in Stazioun per vàderla tótta pulida e illuminèda, i disen ch’l a pèr la facèda dal “grand Hotel” ed Rimini.
Pulo: I han fat bein a restaurerla, l a ‘n’aviva propria bisàgn e siccome i han fat un bel lavor, a speram chi cuntinuen e i faghen ‘na bèla piaza pulida lè davanti e sàtta ai pordegh….A sam persin finî su “STRISCIA la NOTIZIA”
Sand: Tè n dì menga mèl!! Adèsa vèh Pulonia, tò mo sò cal genio ribelle ed tô fiol, inavièv meinter mè a salut i Żemiàn. Un salut ed bein arrivê al nov generel ed l’accademia Rodolfo Sganga ch'a l vin dalla Sicilia, al nov Prefett, dottor Pierluigi Faloni e al cmandant di carabinér Colonnello Marco Pucciatti e a gh’augur boun lavor!!!!
Un ciao affetuos e ’na ciuchèda ed man ai mandam a la nòstra Mirella…..a-m pèr ed vàderla arivèr lassò….. E Lucianoun a gh và incòunter stricàndegh cla “gelida manina”. E a tótt i Żemiàn, sangue del mio sangue, a dégh: “Tgnî bòta”, a capéss che al mumeint a n n’è brisa di miór e che tótt i fan al pussibil per complichères la vétta, specialmeint a nuèter diversamente giovani. Quand a peins che per parcheggièr i vólen ch’a digitàma la targa e tótt el volt a-s táca turner indré per lézerla... mè, da cal lato lè, a sun fortunèe perché Erio, al nòster caval, al parcheggiam atach a ‘na séva! I g’han la pretesa ch’a druvàma al bancomat ma nuèter pover vciàtt a n s’arcurdam gnanch al nòmer del scherp!!!! A pèr ch’i s vóien tór anch al vot, a-s manca sól ch’i-s màtten 'na tassa sui pannoloni acsè i s'han sistemê per el fest.
Mo a n fa gninta. Mudnés, quall e-gh counta l’è la salut e chi dû sold ch’a gh’avam in banca, che anch si càlen, a speram almeno ch’i s'i n làssen soquant, ch’a n capita che 'na mateina a s'alváma tótt in bulatta.
Perquindi: popolo mutinense stê sò col morèl, ch’l’a n pól che ander méi. A speràm in dal sótt e che San Żemiàn a s difànda da la tempesta sàcca come qualla da l’an passèe, da la cimice asiatica e dal Corona virus!!!! Dèm a meint: cavèv ‘na quelch voia fin ch’a psî, mo stê luntan dai debit e dalle bionde che-l vinen dal fradd, el descàren poch l’Italian mo “ finito soldi finito amore “ i l’han imparê subét. A-v salut Mudnés e come seimper a m’arcmand: tgniv stréch a la piopa, ch'l’è po’ cla piopa èlta e sàcca, pianteda in dl’umbréghel ed Mòdna e ch'l’a-s ciama Ghirlandèina!!!!!